Vroeger zagen bijna alle echtscheidingen er hetzelfde uit: de man, die kostwinner was, liet de vrouw zonder eigen inkomen achter. Toen was partneralimentatie een absolute noodzaak. Tegenwoordig hebben de partners echter hun eigen carrière. Partneralimentatie is daardoor niet alleen onnodig maar zelfs hinderlijk. Toch kunnen echtelieden en geregistreerd partners niet tevoren contractueel vastleggen dat ze na een eventueel uit elkaar gaan géén partneralimentatie van elkaar zullen eisen. Hier volgt de wetgever dus niet de maatschappelijke evolutie.
Clausule vrijwillig afzien van partneralimentatie nog nietig
Althans, tot nog toe, want de Hoge Raad moet zich momenteel buigen over een zaak die een advocate speciaal hiervoor heeft aangespannen. “Ik verwacht dat de Raad zal besluiten tot een wijziging, maar zeker weten we dat natuurlijk pas bij de uitspraak,” zegt Mandy Markerink-Murris. “Tot nog toe mochten wij als notaris een dergelijke clausule daarom simpelweg niet opnemen in het contract, dit zijn nietige clausules. Stel je voor: je kunt als partners van alles met elkaar afspreken en vastleggen in huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden, maar dit dus niet.”
“Zo’n afspraak mag nooit een standaardakkefietjes worden. Als notaris moet je de implicaties ervan goed bespreken. Ze wordt namelijk onder bepaalde omstandigheden gemaakt en die kunnen in de loop der jaren drastisch wijzigen.”
Zelf beslissen of je partneralimentatie betaalt
Als het aan Mandy Markerink-Murris ligt, krijgen echtelieden en geregistreerd partners de vrijheid om zelf te beslissen of ze partneralimentatie willen betalen. De wetgever volgt dan eenvoudigweg de emancipatoire evolutie. “Er gaat zoveel gelijk op tegenwoordig. Niet alleen hebben mannen en vrouwen vaak een eigen loopbaan, maar als er kinderen komen zie je ook dat beiden bijvoorbeeld vier in plaats van vijf dagen gaan werken. Deze taak komt niet eenzijdig op de schouders van de vrouw terecht.” En toch mag het opnemen van een dergelijke afspraak nooit een standaardakkefietjes worden, waarschuwt ze. “Als notaris moet je de implicaties ervan goed bespreken met de partners. Ze wordt namelijk onder bepaalde omstandigheden gemaakt en die kunnen in de loop der jaren drastisch wijzigen. Een van beiden kan bijvoorbeeld arbeidsongeschikt raken. Het kan ook zijn dat een van de twee alleen maar met een AOWtje achterblijft. Daar moet je dus een voorbehoud bij maken als je de voorwaarde formuleert.”
Implicaties moeten duidelijke zijn
Het is wellicht ook verstandig om elke zoveel jaar de huwelijkse voorwaarden, samen met de notaris, nog eens kritisch na te lopen. Want stel dat een van tweeën er in de tussentijd anders over is gaan denken? “Tegen de tijd dat de partners uit elkaar gaan, zijn de druiven vaak erg zuur geworden. Er zijn over en weer verwijten en de ander is niet bereid een ooit op papier gezette overeenkomst te wijzigen,” aldus Mandy Markerink-Murris. “Ook om die reden is het van belang dat de notaris de implicaties van dit vrijwillig en wederzijds afzien van partneralimentatie goed uit de doeken doet. Zo realiseren de partners zich terdege welke afspraak ze met elkaar maken. Pas dan kun je zeggen dat ze werkelijk doordacht op het papier is gekomen.”
Mandy Markerink-Murris is kandidaat-notaris en specialist familierecht bij Ellens & Lentze, notariaat en mediation in Den Haag.
.jpg)
