Het ouderlijk huis gaan bewonen na de dood van vader of moeder, voor sommigen is het een droom. Als broers of zussen meewerken en zich willen laten uitkopen, wordt het ook een mogelijkheid. Laten taxeren, het eigen erfdeel aftrekken en een prijs overeenkomen. Het klinkt eenvoudig, maar volgens Daniëlle van Iperen strooit de hoogconjunctuur op de huizenmarkt meestal roet in dit eten. Een buitenstaander geeft er vast meer voor. En zelfs als de erfgenamen toch tot overeenstemming komen, is het maar de vraag of de koper de hypotheek rond kan krijgen.
Verhouding tussen broers en zussen bij uitkopen
Als je de onderlinge verhoudingen goed wilt houden, is het vaak maar beter niet te hard op uitkopen aan te dringen, meent Daniëlle van Iperen, notaris en mediator. “Een taxatie kan bijvoorbeeld driehonderdvijftigduizend als waarde aangeven. Maar als de erfgenamen het huis op de markt gooien, zou er best wel eens iemand kunnen zijn die bereid is er vierhonderdvijftigduizend voor neer te tellen. Dat potentiële verschil is groot genoeg om de hebberigheid aan te wakkeren. Die faire prijs van de taxatie wordt wel vaak aangehouden door een rechter of door een goed doel, als dat het huis erft. Maar particulieren gaan gewoonlijk voor die meerprijs.”
Kans dat erfgenamen overgaan tot uitkopen
Een conjunctuur gaat omhoog en weer omlaag. Is het mogelijk dat de verwachtingen van meerprijzen zullen dalen naarmate de huizenmarkt afkoelt? Kan dat de kans dat erfgenamen overgaan tot uitkopen vergroten? Daniëlle van Iperen betwijfelt het. “Ook als de huizenprijzen stabiliseren zullen ze aan de hoge kant blijven. In mijn ervaring overschatten erfgenamen hun financiële mogelijkheden. Ze denken dat ze dankzij hun erfdeel nog slechts een heel betaalbaar bedrag op tafel hoeven leggen. Maar ook dan moet je vaak nog maar zien de hypotheek rond te krijgen. Ze blijken te gretig. Een variant daarop is de man of vrouw die van een lieve buur een huis erft. Er hoeft niks voor te worden betaald, je mag het hebben. Dan klinkt er een groot ‘hoera’. Tot de erfgenaam tot de ontdekking komt dat een uitkering of AOW’tje niet voldoende is om de vaste lasten van onroerend-zaak-belasting, gas, water en licht te betalen. Laat staan de kosten van een reparatie. Er kan simpelweg niet in gewoond worden. Zelfs dán kun je je in je financiële mogelijkheden verslikken.”
Verkoop op vrije markt
De erflater kan aanwijzingen opnemen in het testament om een eventuele uitkoop van zijn of haar huis door kinderen of andere familieleden in goede banen te leiden, maar die zijn niet bindend. Soms komen de erfgenamen er alsnog niet uit. De onenigheid kan dan leiden tot een langdurige verzuring van de familierelatie. Is het dat waard? Een verkoop op de vrije markt levert in dat geval én meer geld én betere onderlinge verhoudingen op.
Daniëlle Van Iperen-Roepers is notaris familierecht en mediator bij Ellens & Lentze, notariaat en mediation in Den Haag.
.jpg)
