HELDERHEID SCHEPPEN DOOR VRAGEN
‘Ik neem aan dat u gedacht heeft aan…’
Wie een bedrijf overneemt, neemt soms ook deelnemingen in andere bedrijven over. Besloten vennootschappen die al dan niet actief zijn en eventuele verliezen en verplichtingen die met die BV’s samenhangen. Dat geheel overzichtelijk in kaart te brengen is niét de taak van de notaris. Maar hij of zij krijgt wel met de consequenties ervan te maken als de koop daardoor gecompliceerd wordt of zelfs afspringt, als zoiets alsnog boven tafel komt. Wat is de beste handelwijze? Niet afwachten maar tijdig doorvragen, vindt Marten van der Loo, en blijven doorvragen.
De notaris kan uiteraard een koopovereenkomst aandelen opmaken, maar de accountant en de fiscalist beschikken evengoed over de vereiste juridische kennis om dat te doen.
“En zij hebben het overzicht van hun klant over diens deelnemingen in binnen- en buitenlandse bedrijven, wij niet altijd,” zegt Marten van der Loo. “Bij een bedrijfsovername is het voor beide partijen het beste als dit allemaal van bij aanvang op tafel ligt. Indien de aandelen van een BV worden overgenomen gaan automatisch ook alle deelnemingen daaronder mee over, In het geval van splitsing of fusie is het echter niet een gegeven dat de deelnemingen die in het buitenland gezeteld zijn meegaan. Soms erkent een ander land namelijk de overgang van fusie of splitsing niet volgens het daar geldende recht. Als dan achteraf buitenlandse deelnemingen opduiken is het maar de vraag hoe die alsnog moeten worden overgedragen en uiteraard ook moeten worden gewaardeerd. In het uiterste geval zul je naar de rechter moeten stappen met het verzoek de oude entiteit tijdelijk opnieuw op te richten, speciaal tot dat doel. ‘Mag ik herleven?’ luidt dan de vraag.”
Vertroebelen
De (kandidaat-)notaris die gespecialiseerd is in ondernemingsrecht, zoals Marten van der Loo, weet hoe een holding georganiseerd is en hoe een overnameproces verloopt. “Maar wij hebben géén toegang tot fiscale archieven en we kunnen niet nagaan of een ondernemer minderheidsbelangen heeft. Als we naar de Kamer van Koophandel surfen, zien we wat er gedeponeerd is en of een ondernemer honderd procent aandeelhouders is van een vennootschap. Maar als het vijftig procent is kunnen we dat niet zien. Deelnemingen vertroebelen dus het zicht op de eigendomsstructuur en plaatsen de notaris maar ook partijen daardoor in een nadelige positie.”
Zorgplicht
Daar kun je als notaris maar één ding tegenover stellen, meent Marten van der Loo, en dat is helderheid scheppen door middel van vragen, liefst zo vroeg mogelijk in het proces. “Een geschikte formulering is dan: ‘Ik neem aan dat u gedacht heeft aan…’, en dan volgt een opsomming van de zaken waar jij als notaris in ieder geval wel aan gedacht hebt. Als het goed is hebben de accountant en de fiscalist de ondernemer geholpen dat allemaal op papier te krijgen, als het niet goed is, kunnen jouw vragen ervoor zorgen dat dit alsnog gebeurt. En ik zeg met opzet ‘vragen’, want je moet niet bang zijn om lastig te zijn. De notaris heeft een zorgplicht naar zijn cliënten en naar de maatschappij. Die vervul je het best door je niet met een nietszeggend antwoord met een kluitje het riet in te laten sturen.”
Marten van der Loo is werkzaam bij Ellens & Lenze Notariaat in Den Haag.
.jpg)
