Heb je dit ook wel eens? Je hebt iets meegemaakt met andere mensen. Als je het daar later met hen over hebt, heeft iedereen een heel ander beeld van datgene wat volgens jou toch écht was gebeurd.
De vraag is: hoe is dat nu mogelijk? Want je weet toch echt zeker dat het is gegaan zoals jij het in je mind hebt opgeslagen. Je was er toch zelf bij?
Herinneringen zijn een beeld van de werkelijkheid
Het antwoord ligt verscholen in een aantal aspecten. Ten eerste, onze herinnering is (in tegenstelling tot wat vele mensen denken) géén vaststaand gegeven. Het hangt er namelijk vanaf in welke stemming je nú verkeert. Voel je je nu blij, positief en optimistisch, dan kleurt dit je herinnering als het ware mee. Je ‘onthoud’ dan voornamelijk de positieve aspecten. Hetzelfde gebeurt wanneer je in een pessimistische, negatieve stemming verkeert. Herinneringen zijn dus niet in steen gebeiteld. Integendeel, je zou kunnen zeggen dat een herinnering een ‘actief synthetisch’ proces is.
Herinneringen zijn verkleurd
Ten tweede — en dit is misschien nog belangrijker — we reageren nooit op ‘dé werkelijkheid’, maar op het beeld dat we zelf van die werkelijkheid maken. Automatisch filteren we de inkomende informatie. Dat doen we door dingen weg te laten, te vervormen en te generaliseren. Deze filters zorgen ervoor dat we heel snel kunnen leren, want we labelen situaties meteen.
De valkuil is dat we ook vaak dingen, mensen, gebeurtenissen, etc. verkeerd labelen. Daardoor verkleurt ons beeld van ‘de werkelijkheid’.
NLP communicatiemodel
Het NLP communicatiemodel geeft een mooi inzicht hoe de informatie van buitenaf (een externe gebeurtenis) via onze zintuigen naar binnen wordt gebracht.
We kunnen zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Zodra deze informatie naar binnen is gebracht, wordt deze automatisch gefilterd. Dit filteringsproces is mede gebaseerd op ons referentiekader. Dus: wat we al weten, wat we hebben meegemaakt, welke normen en waarden we hebben meegekregen, etc. Via dit filteringsproces bouwen we zelf een eigen beeld op van de gebeurtenis. Daarmee wordt ‘de werkelijkheid’ jóuw werkelijkheid. Zodra we dit beeld hebben gemaakt, wordt dit meteen gekoppeld aan een stemming of gevoel en ons lichaam reageert hier direct op.
Zichtbaar gedrag
Misschien herinner je je wat er gebeurt als je aan dubbelzoute denkt, het voorbeeld uit een van mijn eerdere columns. Of je er nu van houdt of niet, in alle gevallen zul je merken dat je meer speeksel in je mond hebt. Wanneer je ergens aan denkt, reageert je lichaam hier dus automatisch op.
Het samenspel tussen je eigen gecreëerde beeld, je stemming of gevoel en je lichamelijke reactie (fysiologie) laat je weer zien aan de buitenwereld. Dat is jouw reactie op de buitenwereld, ofwel het gedrag dat je toont.
Onze belevingen zijn dus per definitie op een bepaalde manier gekleurd. Dit verklaart waarom iedereen andere herinneringen heeft aan bepaalde situaties. Vanuit dit perspectief bekeken, heeft iedereen dus altijd ‘gelijk’! …volgens hem of haar, natuurlijk.
Drs. Karel Knoester is NLP Master trainer, Hypnose Master trainer en Reiki Master. Hij is de oprichter, hoofdtrainer/coach en directeur van SenSolid B.V. en SenSolid Training & Coaching. Knoester is afgestudeerd als gedragswetenschapper aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij rondt momenteel zijn PhD onderzoek af naar NLP en Transformatief Leren.
.jpg)
